Tiêm insulin là một trong những biện pháp giúp người bệnh đái tháo đường kiểm soát bệnh. Người bệnh có thể được tiêm tại cơ sở y tế hay tự tiêm tại nhà. Khi tiêm tại nhà, người nhà và người bệnh cần biết tiêm insulin đúng cách để mang lại hiệu quả điều trị, hạn chế những biến chứng có thể xảy ra do tiêm insulin sai kỹ thuật.
Insulin có tác dụng nhanh chóng từ 5 – 30 phút sau tiêm tùy thuộc vào từng loại insulin. Người bệnh được bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng insulin cần tiêm mỗi lần và số lần tiêm trong ngày. Bác sĩ sẽ tư vấn cho từng người bệnh để lựa chọn kỹ thuật tiêm nào là phù hợp, hiệu quả nhất.
1. Cách xác định vị trí tiên insulin
Người bệnh cần thay đổi luân phiên các vị trí tiêm, nếu tiêm vào cùng một chỗ, da sẽ dày lên và đáp ứng kém tại các vị trí này, insulin cũng sẽ không hấp thụ ở những điểm này.
Bụng: Bụng là nơi insulin đi vào máu nhanh nhất, đồng thời, đây là vị trí dễ tiếp cận và ít gây khó chịu.
Cánh tay: Ở vị trí này, tốc độ hấp thu insulin vừa phải nhưng không nhanh như bụng. Để tiêm vào cánh tay, kim phải được đặt ở mặt sau cánh tay (vùng cơ tam đầu, hay bắp tay sau), khoảng giữa vai và khuỷu tay. Ở vị trí này, người bệnh cần có người giúp đỡ.
Đùi: Đây là vị trí hấp thu insulin chậm nhất nhưng lại thuận lợi cho người bệnh tự tiêm. Khi tiêm đùi, cần đâm kim vào phía trước của đùi, đoạn giữa đầu gối và háng, hơi lệch về phía ngoài chân
Mông: Tốc độ hấp thụ thuốc khá chậm.
Cũng lưu ý rằng cơ thể mỗi người là khác nhau nên không phải ai cũng có vị trí tiêm thích hợp giống nhau. Ví dụ, trẻ em hoặc những người rất gầy không nên tiêm vị trí bụng.
2. Cách tiêm insulin với ống tiêm và lọ insulin
- Lấy lọ thuốc ra khỏi tủ lạnh, lăn lọ thuốc giữa 2 lòng bàn tay để làm ấm và đồng nhất thuốc. Lọ insulin đang dùng không nên để trong tủ lạnh.
- Rút không khí vào ống tiêm sao cho bằng với lượng insulin được chỉ định. Mở nắp và cắm kim qua lớp cao su rồi bơm không khí vào lọ.
- Dốc ngược lọ thuốc rồi kéo ống tiêm để lấy lượng insulin theo yêu cầu và rút kim ra khỏi lọ.
- Chọn vị trí tiêm thuốc (bụng, đùi, cánh tay).
- Sát trùng vùng da cần tiêm và cố định vị trí tiêm bằng ngón tay cái và trỏ.
- Đâm kim một góc 45 hoặc 90 độ so với bề mặt da sao cho mũi kim tiêm đi vào lớp mô dưới da rồi từ từ bơm thuốc trong khoảng 5 -10 giây, sau khi tiêm hết thuốc thì giữ nguyên tư thế khoảng 10 giây rồi rút kim ra.
- Hủy bơm tiêm đã dùng và không nên tái sử dụng.
3. Cách tiêm insulin sử dụng bút tiêm insulin
- Bút tiêm đã được nạp sẵn insulin, tháo nắp và lăn tròn bút trong lòng bàn tay 10 lần, sau đó di chuyển bút lên xuống 10 lần cho đến khi dung dịch đồng nhất.
- Gắn kim tiêm mới thẳng với thân bút, rồi tháo nắm lớn bên ngoài và nắp nhỏ bên trong, không nên gắn quá chặt để tránh làm hỏng miếng nệm cao su.
- Xoay nút chọn liều tiêm để lựa chọn số đơn vị insulin cần tiêm theo chỉ định.
- Sát trùng vị trí tiêm, giữ thẳng kim thẳng góc 90 độ và tiêm vào da. Ấn nút tiêm cho tới khi vạch chỉ liều tiêm về mức 0 và giữ trong khoảng 10 giây rồi rút kim.
- Tháo kim và hủy kim sau khi dùng.
4. Biến chứng khi tiêm insulin
- Nhiễm trùng nơi tiêm: Do người bệnh không thực hiện đầy đủ các bước vệ sinh vị trí tiêm. Trong trường hợp này người bệnh có thể hỏi ý kiến bác sĩ tư vấn sử dụng thuốc kháng sinh.
- Phản ứng tại chỗ của insulin: Lớp mỡ dưới da bị teo lại hoặc tăng sản lớp mỡ dưới da nơi tiêm, do insulin kích thích sự tăng trưởng của các tế bào mỡ. Để phòng ngừa biến chứng này phải thay đổi vị trí tiêm.
- Dị ứng insulin: Thường có biểu hiện xơ cứng, rát đỏ tại vị trí tiêm, có thể nôn, buồn nôn,người bệnh phải đến cơ sở khám chữa bệnh để được bác sĩ thăm khám, điều trị, thay đổi loại Insulin
(CNDD Phan Thị Việt Anh hướng dẫn người bệnh tiêm insulin)
BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN TỈNH BẮC GIANG
Y ĐỨC – CHẤT LƯỢNG – THÂN THIỆN
Địa chỉ: Số 02 – Đường Nguyễn Danh Vọng – Phường Trần Nguyên Hãn – TP. Bắc Giang.
Điện thoại: 0976 039 710 – 02043 662 169
Website : yhctbg.vn
